Niebieski ocean, czerwony ocean

Koncepcja „niebieskiego i czerwonego oceanu” (ang. Blue and Red Ocean Model) stanowi metodę implementacji strategii opracowaną przez Kima i Mauborgne`a (2004; 2005a; 2005b; 2010). Strategia „niebieskiego i czerwonego oceanu” jest przykładem skutecznego przeprowadzania zmian będących kluczowym źródłem rozwoju przedsiębiorstwa (Tushman, O’Reilly 1997). W przeciwieństwie jednak do konwencjonalnych modeli strategicznych, podstawą modelu „niebieskiego i czerwonego oceanu” jest nie tyle wprowadzanie zmian, co raczej zasada stabilności (równowagi) (Lindic, Bavdaz, Kovacic 2012, s. 929).

Model zakłada funkcjonowanie w przestrzeni biznesowej dwóch oddzielnych obszarów: „niebieskiego i czerwonego oceanu” (Mirrahimi 2013, s. 39). Pierwszy oznacza gałęzie przemysłu, które obecnie jeszcze nie istnieją – nieznane rynki, nieobjęte konkurencją. Drugi reprezentuje branże już istniejące – znane rynki zbytu (Kim, Mauborgne 2004, s. 77–78; Kim, Mauborgne 2005a, s. 106).

„Niebieskie oceany” tworzone są – co do zasady – poza działającymi już obszarami sektorów. Część z nich pochodzi jednak z fragmentów dotychczasowych „czerwonych oceanów”. W „niebieskich oceanach” zasady gry rynkowej nie są jeszcze określone. Powstają one dopiero wskutek aktywności firm decydujących się wyjść poza dotychczasowe ramy konkurowania. Kreowanie nowych przestrzeni rynkowych w postaci innowacyjnych wizji rozwojowych („niebieskich oceanów”) stanowi konsekwencję rozwijania nowych wyrobów i umiejętności. Z kolei funkcjonowanie w ramach „czerwonych oceanów” implikuje działania ukierunkowane na zdobywanie przewagi konkurencyjnej. „Czerwone oceany” charakteryzują się ustalonymi granicami sektorów oraz ogólnie znanymi zasadami gry rynkowej.

Strategia „niebieskiego oceanu” jest marketingową koncepcją służącą rozwijaniu strategii pozycjonowania produktu w warunkach braku konkurencji (Jones 2010, s. 155). Stanowi ona spójny sposób myślenia strategicznego polegający na tworzeniu nowych rynków zbytu oraz kreowaniu popytu, gdzie reguły konkurencji są nieistotne (Kim, Mauborgne 2005a). Strategia ta dostarcza przedsiębiorstwom wytyczne w zakresie sposobów unikania obszarów o ograniczonej liczbie klientów oraz silnej konkurencji poprzez tworzenie nowych przestrzeni rynkowych pozbawionych konkurujących podmiotów (Kim, Yang, Kim 2008, s. 522). Jej celem jest likwidacja dotychczasowych reguł rynkowych i określenie ich na nowo (Mirrahimi 2013, s. 39).