Sporządzenie sprawozdania finansowego jest nie tylko obowiązkiem prawnym, ale również dobrym narzędziem do monitorowania kondycji finansowej przedsiębiorstwa. W polskim systemie wyróżniamy trzy kategorie przedsiębiorców: mikro, małych i dużych, dla których obowiązują różne zasady dotyczące sprawozdawczości finansowej i rachunkowości.

Sprawozdanie finansowe w spółkach mikro, małych i dużych

Obowiązujący podział na przedsiębiorców mikro, małych i dużych wiąże się z różnymi wymogami dotyczącymi sprawozdawczości finansowej. Ustawodawca przewidział szereg uproszczeń dotyczących rachunkowości i sprawozdawczości finansowej dla mikro i małych przedsiębiorców.

Sprawozdanie finansowe w jednostkach mikro

W ustawie o rachunkowości został nakreślony szeroki zakres przedsiębiorców należących do kategorii mikro. W rozumieniu art. 3 ust. 1a ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 395, dalej: uor) jednostkami mikro są:

  • spółki handlowe (osobowe i kapitałowe), spółki cywilne, inne osoby prawne, a także oddziały, jeżeli jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność – w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
    • 1,5 mln zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
    • 3 mln zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
    • 10 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty;
  • związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, społeczno-zawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu zawodowego, organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych – jeżeli nie prowadzą działalności gospodarczej;
  • osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 2 mln euro.

Ustawodawca zastrzegł, iż jednostki mikro mogą korzystać z przewidzianych uproszczeń jedynie wtedy, gdy organ zatwierdzający podejmie uchwałę dotyczącą ich zastosowania w sprawozdaniu finansowym. Taka forma wymaga również uwzględnienia jej w polityce rachunkowości. Zatem, jeżeli jednostka spełni ww. warunki klasyfikacji mikroprzedsiębiorstw, ale organ zarządzający nie podejmie odpowiedniej uchwały, wówczas nie ma możliwości skorzystania z uproszczeń, a jednostka zobowiązana jest do sporządzenia sprawozdania finansowego w pełnym zakresie. Należy też podkreślić, iż w ustawie nie został określony konkretny termin podjęcia uchwały o statucie jednostki mikro. Naturalnym jest więc, że uchwała powinna być podjęta na tyle wcześnie, by móc sporządzić sprawozdanie finansowe jednostki, korzystając z określonych uproszczeń.

Charakter uproszczeń dla jednostek mikro został określony w art. 46–49 uor. Dotyczą one przede wszystkim wyglądu sprawozdania finansowego. Zgodnie z 47 ust. 3a uor ustalona w rachunku zysków i strat różnica pomiędzy przychodami a kosztami jednostki mikro zwiększa – po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego – odpowiednio przychody lub koszty w następnym roku obrotowym; różnica dodatnia może być zaliczona na zwiększenie kapitału (funduszu) podstawowego. Zarówno rachunek zysków i strat, bilans, jak i informacja dodatkowa powinny zawierać informacje w zakresie ustalonym dla jednostek mikro, przedstawionym w załączniku nr 4 do ustawy. Ponadto jednostka mikro może nie sporządzać zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych. Jednostka mikro może nie sporządzać również sprawozdania z działalności jednostki, pod warunkiem że w informacji dodatkowej przedstawi informacje dotyczące nabycia udziałów (akcji) własnych, określone w załączniku nr 4 do ustawy.

Sprawozdanie finansowe w jednostkach małych

Zgodnie z art. 3 ust. 1c pkt 1–2 uor jednostkami małymi w rozumieniu ustawy są:

(1) Spółki handlowe, inne osoby prawne oraz oddziały przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą – w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:

  • 17 mln zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
  • 34 mln zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
  • 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.

(2) Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 2 mln euro.

Analogicznie, jak w przypadku spółek mikro, by jednostka mogła skorzystać z uproszczeń dotyczących jednostek małych, organ zarządzający powinien podjąć uchwałę o statucie jednostki małej. Opis sposobu korzystania z tych uproszczeń powinien być ujęty w polityce rachunkowości danej spółki.

Tak jak w przypadku spółek mikro, uproszczenia przewidziane dla jednostek małych dotyczą zakresu informacji zawartych w bilansie, rachunku zysków i strat oraz w informacji dodatkowej, której obraz został przedstawiony w załączniku nr 5 do ustawy. Jednostka mała również nie ma obowiązku sporządzania zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym, rachunku przepływów pieniężnych, jak i sprawozdania z działalności, pod warunkiem że w informacji dodatkowej przedstawi informacje dotyczące nabycia udziałów własnych.

Sprawozdanie finansowe w jednostkach dużych

Ustawodawca nie podaje wprost definicji dotyczących jednostek dużych. Oczywistym jest jednak, iż są to jednostki, które nie spełniają wytycznych dotyczących mikro i małych przedsiębiorstw. A zatem zaliczają się do nich:

  • jednostki publiczne, które nie kwalifikują się do jednostek małych i mikro, np. emitenci papierów wartościowych,
  • jednostki, które faktycznie przekroczyły limity dotyczące jednostek małych i mikro,
  • jednostki, które spełniają warunki dla jednostek małych lub mikro, lecz organy zarządzające nie podjęły w związku z tym odpowiedniej uchwały.

Pozostałe 45% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.

Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.

Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułu

Możesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.

Zobacz również

Zasady etyki zawodowej biegłych rewidentów z uwzględnieniem najnowszych zmian prawnych

Zasady etyki zawodowej biegłych rewidentów z uwzględnieniem najnowszych zmian prawnych

Na zawodzie biegłego rewidenta, który jest zawodem zaufania publicznego, ciąży obowiązek rzetelnego oraz prawidłowego wykonywania swojej pracy, utrzymując tym samym wysoką jakość przeprowadzanego badania sprawozdania finansowego.

Czytaj więcej

Wybrane problemy przeprowadzania inwentaryzacji drogą spisu natury

Wybrane problemy przeprowadzania inwentaryzacji drogą spisu  natury

Mimo że inwentaryzacja składników majątku drogą spisu z natury jest niemal tak stara, jak sama rachunkowość, to nadal występują wątpliwości i problemy, które ostatecznie skutkują popełnieniem błędów w tym obszarze. W niniejszym materiale zwracamy uwagę na sześć z nich.

Czytaj więcej

Polecamy

Przejdź do

Partnerzy

Reklama

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.