Polski Ład a polityka rachunkowości w firmie

Zmiany w ustawie o rachunkowości

Art. 4 Polskiego Ładu brzmi:

W ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217) w załączniku nr 1 do ustawy w części „Dodatkowe informacje i objaśnienia” w ust. 1 w pkt. 17a skreśla się wyraz „kapitałowych”.

Po zmianach ust 1 pkt 17a załącznika „Dodatkowe informacje i objaśnienia” brzmi:

„17a) informacje o dochodach z tytułu ukrytych zysków w rozumieniu art. 28m ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1406, 1492, 1565, 2122 i 2123) – w przypadku podatników opodatkowanych ryczałtem od dochodów spółek”.

Jak można zauważyć, zmiany wprowadzone bezpośrednio do ustawy o rachunkowości są nieznaczne, skreślono tylko wyraz „kapitałowych”, rozszerzając tym zakres spółek objętych obowiązkiem prezentowania tych informacji.

Wpływ zmian w podatkach na rachunkowość w firmie

Zmiany w podatkach w niektórych sytuacjach będą wywierały wpływ na sposób prezentacji aktywów w rachunkowości, zmienione zasady ujmowania i wyceny niektórych aktywów mogą dotyczyć zarówno podmiotów stosujących przepisy ustawy o rachunkowości, jak i Międzynarodowe Standardy Rachunkowości/Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, w szczególności dotyczy to podmiotów posiadających nieruchomości zaliczane do inwestycji.

Zgodnie z zapisami Polskiego Ładu art. 15 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych otrzymuje brzmienie:

„6. Kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane zgodnie z art. 16a-16m, przy czym w przypadku spółek nieruchomościowych odpisy dotyczące środków trwałych zaliczonych do grupy 1 Klasyfikacji nie mogą być w roku podatkowym wyższe niż dokonywane zgodnie z przepisami o rachunkowości odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe z tytułu zużycia środków trwałych, obciążające w tym roku podatkowym wynik finansowy jednostki”.

Jak widać, ustawa podatkowa odnosi się wprost do ustawy o rachunkowości w przypadku środków trwałych zaliczanych do grupy 1 Klasyfikacji środków trwałych (Budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego), a możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych w spółkach nieruchomościowych została ograniczona do wartości odpisów amortyzacyjnych dokonywanych zgodnie z przepisami o rachunkowości i obciążającymi w danym roku wynik finansowy.

Według uzasadnienia do projektu ustawy, celem zmiany treści przepisów art. 15 ust. 6 ustawy CIT jest zmniejszenie różnic występujących między wartością wykazywanego przez spółkę nieruchomościową w roku podatkowym dochodu przed jego opodatkowaniem podatkiem dochodowym a wartością wykazywanego – za ten sam okres (rok podatkowy/rok obrotowy) – zysku brutto (zysku przed obciążeniem podatkiem dochodowym).

Problem może pojawić się w przypadku spółek, które dla celów bilansowych traktują nieruchomości jako inwestycję wycenianą do wartości godziwej i nie dokonują odpisów amortyzacyjnych – oznaczać to będzie, że podatkowa amortyzacja nieruchomości nie będzie możliwa.

W takiej sytuacji zmiana przepisów podatkowych może stanowić impuls do zmian w polityce rachunkowości firmy oraz do zmiany zasad ujmowania i wyceny niektórych aktywów.