Budżetowanie jest metodą ukierunkowaną na poprawę efektywności, skuteczności, koordynacji działań i dokonań organizacji. To proces zorientowany na osiąganie celów przedsiębiorstwa, zaspokajanie potrzeb interesariuszy, realizację zadań poprzez podejmowanie najlepszych decyzji zarządczych. Narzędziami budżetowania są budżety, mierniki, wskaźniki, benchmarki. Budżet to instrument bieżącego zarządzania jednostką gospodarczą. Budżet to nic innego jak planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrola.
Budżetowanie jest metodą wewnętrznego planowania w przedsiębiorstwie, podporządkowanego realizacji strategicznych celów i efektywnemu wykorzystywaniu posiadanych zasobów. Budżetowanie jest sposobem gospodarowania środkami finansowymi w ścisłym związku z realizowanymi przez przedsiębiorstwo zadaniami. Budżetowanie to część planowania finansowego w jednostce gospodarczej. Budżet odgrywa rolę instrumentu, który motywuje pracowników do efektywnego działania, umożliwia komunikowanie się kierownictwa wyższego i średniego szczebla z pracownikami podległych im szczebli zarządzania oraz kontrolę osób odpowiedzialnych za wykonanie budżetu lub ośrodków odpowiedzialności.
Biorąc pod uwagę szczebel zarządzania, wyróżnia się budżety strategiczne i budżety operacyjne, a informacje zawarte w budżetach są podstawą ich podziału ze względu na stopień szczegółowości. W aspekcie tym można wyróżnić budżet główny oraz budżety cząstkowe. Uczestnictwo niższych (wyższych) szczebli zarządzania i załogi w sporządzaniu budżetów pozwala wyróżnić budżety odgórne i oddolne. Budżety odgórne są tworzone przez menedżerów wyższego szczebla zarządzania z niewielkim udziałem kierowników szczebla operacyjnego. W opracowywaniu budżetów oddolnych biorą udział kierownicy wyższych szczebli i znaczna część pracowników.
W procesie budżetowania należy wziąć pod uwagę takie determinanty, jak:
- forma organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa,
- charakter prowadzonej działalności,
- liczba zatrudnionych i przeciętna płaca,
- system wynagrodzeń i motywowania pracowników,
- zysk (strata),
- sprzedaż,
- poziom dochodów, przychodów, kosztów, wydatków.
Proces budżetowania obejmuje planowanie zasobów wyrażonych w mierniku naturalnym oraz kosztów tych zasobów, które są niezbędne do prowadzenia bieżącej działalności przedsiębiorstwa. Jednym z kluczowych zasobów są obecnie zasoby ludzkie – pracownicy. Przedsiębiorstwo powinno budżetować koszty ponoszone w związku z wykorzystywaniem tego czynnika.
Pozostałe 64% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuMożesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.
