Ceny sprzedaży produktów i usług określone przez przedsiębiorstwo zależą od wielu czynników, takich jak uwarunkowania rynkowe czy koszty wytworzenia produktów i usług w przedsiębiorstwie. Z jednej strony ceny są określone przez rynek i elastyczność cenową popytu, z drugiej strony powinny pokrywać ponoszone przez przedsiębiorstwo koszty oraz zapewniać minimalny wymagany poziom zysku.

Metody ustalania cen

W podejściu kosztowym można wyróżnić kilka metod określania cen. Należą do nich:

  • metoda oparta na całkowitych kosztach powiększonych o zysk (metoda marży brutto, metoda marży netto),
  • metoda oparta na kosztach zmiennych powiększonych o zysk (metoda marży na pokrycie),
  • metody oparte na stopie zwrotu.

Wszystkie te metody, bazujące na wybranych elementach rachunku zysków i strat dla potrzeb rachunkowości zarządczej, prowadzą do tego samego wyniku. Różnią się przede wszystkim tym, że w celu wyliczenia wykorzystują inne parametry. Wybór metody zależy od tego, który parametr jest punktem wyjścia do ustalenia ceny (koszty całkowite, koszty produkcyjne, koszty zmienne czy stopa zwrotu z aktywów).

Metoda oparta na kosztach całkowitych powiększonych o zysk

Strategia ustalania ceny metodą kosztów całkowitych powiększonych o zysk wiąże się z dodaniem określonej marży do całkowitych kosztów wytworzenia produktu lub usługi. W metodzie marży brutto punktem wyjścia (parametrem) są całkowite koszty produkcyjne, natomiast w metodzie marży netto – koszty całkowite łączne.

Według metody marży brutto w pierwszej kolejności wyliczany jest współczynnik procentowy narzutu marży brutto w sposób następujący:

Narzut marży brutto (%)

=

pożądany zysk na sprzedaży + całkowite koszty sprzedaży i ogólnego zarządu

×

100%

całkowite koszty produkcyjne

Następnie określana jest cena sprzedaży jako jednostkowy koszt produkcyjny powiększony o wyliczony powyżej narzut na jednostkowy koszt produkcyjny:

Cena sprzedaży = jednostkowy koszt produkcyjny + (% narzut marży brutto x jednostkowy koszt produkcyjny)

Według metody marży netto w pierwszej kolejności wyliczany jest współczynnik procentowy narzutu marży netto w sposób następujący:

Narzut marży netto (%)

=

pożądany zysk na sprzedaży

×

100%

całkowite koszty

Później określana jest cena sprzedaży jako jednostkowy koszt całkowity powiększony o wyliczony powyżej narzut na jednostkowy koszt całkowity:

Cena sprzedaży = jednostkowy koszt całkowity + (% narzut marży netto x jednostkowy koszt całkowity)

Przykład 1.

Przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją jednorodnego wyrobu A wykazuje następujące pozycje kosztów:

Materiały bezpośrednie

150 000 zł

Robocizna bezpośrednia

250 000 zł

Stałe pośrednie koszty produkcji

75 000 zł

Koszty sprzedaży

50 000 zł

Koszty ogólnego zarządu

35 000 zł

Wyprodukowano 20 000 sztuk wyrobów. Przedsiębiorstwo przewiduje zysk na sprzedaży w wysokości 50 000 zł.

Należy ustalić cenę wyrobu A metodą marży brutto i marży netto.

1. Metoda marży brutto:

Całkowite koszty produkcyjne = 150 000 zł + 250 000 zł + 75 000 zł = 475 000 zł

Narzut marży brutto (%)

=

50 000 + 85 000

×

100% = 28,42%

475 000

Jednostkowy koszt produkcyjny = 475 000 zł : 20 000 szt. = 23,75 zł/szt.

Cena sprzedaży = 23,75 + (28,42% x 23,75) = 30,50 zł

2. Metoda marży netto:

Całkowite koszty = 150 000 zł + 250 000 zł + 75 000 zł + 50 000 zł + 35 000 zł = 560 000 zł

Narzut marży netto (%)

=

50 000

×

100% = 8,93%

560 000

Jednostkowy koszt całkowity = 560 000 zł : 20 000 szt. = 28,00 zł szt.

Cena sprzedaży = 28,00 + (8,93% x 28,00) = 30,50 zł

Jak zatem widać, obie metody prowadzą do uzyskania tego samego wyniku.

Metoda oparta na kosztach zmiennych powiększonych o zysk (metoda marży na pokrycie):

Narzut marży na pokrycie (%)

=

pożądany zysk na sprzedaży + koszty stałe

×

100%

liczba produktów x jednostkowe koszty zmienne

Cena sprzedaży = jednostkowy koszt zmienny + (% narzut marży brutto x jednostkowy koszt zmienny)

Przykład 2.

Na podstawie danych z przykładu 1.:

Materiały bezpośrednie

150 000 zł

Robocizna bezpośrednia

250 000 zł

Stałe pośrednie koszty produkcji

75 000 zł

Koszty sprzedaży (stałe)

50 000 zł

Koszty ogólnego zarządu (stałe)

35 000 zł

Wyprodukowano 20 000 sztuk wyrobów. Przedsiębiorstwo przewiduje zysk na sprzedaży w wysokości 50 000 zł.

Koszty zmienne = 150 000 zł + 250 000 zł = 400 000 zł

Jednostkowe koszty zmienne = 400 000 zł : 20 000 szt. = 20 zł/szt.

Koszty stałe = 75 000 zł + 50 000 zł + 35 000 zł = 160 000 zł

Narzut marży na pokrycie (%)

=

50 000 + 160 000

×

100% = 52,5%

20 000 x 20

Pozostałe 70% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.

Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.

Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułu

Możesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.

Możesz też zobaczyć ten artykuł i wiele innych w naszym portalu Sprzedaz 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.

Zobacz również

Metody wyceny aktywów własnych

Metody wyceny aktywów własnych

Wycena inwestycji jest dobra tylko wtedy, kiedy obie strony transakcji wyjdą na niej win-win. Żeby tak jednak było, obie strony działające w otoczeniu gospodarczym powinny posiadać taką samą informację, wolną od zniekształceń. Oczywiście wiemy, że tak nie jest i tak naprawdę któraś ze stron musi zawsze okazać się w dłuższej perspektywie lekko pokrzywdzona. Co zrobić, by nie być po tej gorszej stronie inwestycji? Trzeba nauczyć się kilku podstawowych metod wyceny własnych aktywów.

Czytaj więcej
Tekst otwarty nr 11-12/2023

Rozwijamy się z naszymi klientami i dla naszych klientów

Rozwijamy się z naszymi klientami i dla naszych klientów

Członek zarządu Controlling Systems o tym, jak zmieniał się controlling w Polsce na przestrzeni ostatnich 20 lat, nowych wyzwaniach oraz szansach dla rozwoju systemów controllingowych i znaczeniu czynnika ludzkiego w rozwoju controllingu.

Czytaj więcej

Polecamy

Przejdź do

Partnerzy

Reklama

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.