Trwają prace legislacyjne nad ustawą o ochronie sygnalistów. Podczas posiedzenia 5 czerwca 2024 r. Senat wprowadził poprawki, które zakładają że naruszenia prawa pracy nie będą mogły być zgłaszane lub ujawniane publicznie przez sygnalistę. Senatorowie proponują również, by sygnaliście przysługiwała nieodpłatna pomoc prawna. Ustawa wróci teraz do Sejmu, który zdecyduje, czy poprawki zostaną przyjęte.

Sygnaliści nie zgłoszą naruszeń z zakresu prawa pracy

Celem proponowanych przepisów jest ochrona osób zgłaszających naruszenie prawa niezależnie od podstawy i formy świadczenia pracy lub pełnienia służby. Zgłoszenia będzie mógł dokonać pracownik, były pracownik, funkcjonariusz, żołnierz zawodowy, zleceniobiorca, stażysta czy wolontariusz.

„Pracownik na budowie, który zgłosi, że szef nie gwarantuje podstawowych środków bezpieczeństwa i higieny pracy. Urzędnik, który zgłosi, że jego przełożony ustawia przetargi. Funkcjonariusz, który zgłosi, że inni funkcjonariusze nielegalnie inwigilują obywateli. Każda z tych osób działa na rzecz dobra wspólnego. Każda z tych osób dziś jest narażona na działanie odwetowe, na utratę pracy, na degradację, na ograniczenie wynagrodzenia. Obowiązkiem państwa jest otoczyć te osoby ochroną”– mówiła w Sejmie ministra rodziny i pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

Ochrona sygnalistów przed odwetem

Sygnalista to osoba, która alarmuje o naruszeniach prawa i ma do tego uzasadnioną podstawę. Ponieważ sygnalista może być narażony na działania odwetowe ze strony pracodawcy po dokonaniu zgłoszenia, konieczne jest zapewnienie ochrony takiej osobie. Pozbawienie źródła zarobkowania, mobbing, pozbawienie awansu, nagrody czy premii – to działania odwetowe, przed którymi chronić ma ustawa.

Przepisy prawa nie nakładają obowiązku dokonywania zgłoszeń. Jeżeli pracownik zauważy nieprawidłowość, musi sam zdecydować, czy chce dokonać zgłoszenia czy nie. W przypadku, gdy się na to zdecyduje, będzie chroniony przez prawo. Warunkiem jest, by zgłaszający był przekonany, że przekazywane przez niego informacje są prawdziwe. Tożsamość sygnalisty będzie zachowana w tajemnicy.

Sygnaliści nie zgłoszą naruszeń z prawa pracy

Senatorzy zgłosili wątpliwości dotyczące tego, czy naruszenia Kodeksu pracy również powinny być objęte zapisami ustawy. W dyskusji głos zabrała ministra rodziny, pracy i polityki społecznej.

„Uwzględnienie w ustawie o ochronie sygnalistów prawa pracy to działanie również na korzyść przedsiębiorców, pracodawców. Wprowadziliśmy prawo pracy do katalogu, żeby chronić uczciwych pracodawców, uczciwych przedsiębiorców, przed nieuczciwą konkurencją” – zaznaczyła ministra Dziemianowicz-Bąk.

Senatorowie ostatecznie przegłosowali poprawkę dotyczącą wykreślenia prawa pracy z katalogu obszarów, w ramach których będzie można dokonać zgłoszenia naruszeń. Wprowadzono również poprawkę, która przewiduje nieodpłatną pomoc prawną i nieodpłatne poradnictwo obywatelskie dla sygnalisty, także wówczas, gdy jest on w stanie ponieść koszty odpłatnej pomocy prawnej. Senat wprowadził też do ustawy kilka poprawek o charakterze legislacyjnym. Ustawa wróci teraz do Sejmu, który zdecyduje, czy poprawki zostaną przyjęte.

Jakie obowiązki będzie miał pracodawca?

Pracodawca będzie musiał opracować procedurę zgłoszeń wewnętrznych, która określi zasady przyjmowania takich zgłoszeń, i stworzyć kanały do ich przyjmowania. Wewnętrzne systemy sygnalizowania ułatwią diagnozowanie nieprawidłowości w zakładzie pracy i pomogą eliminować niepokojące zdarzenia.

Dotychczas w polskim systemie prawnym nie było kompleksowej regulacji poświęconej ochronie sygnalistów. Nowe regulacje implementują dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady UE, która powinna była zostać wprowadzona przez kraje członkowskie UE jeszcze w 2021 r. Nie została wówczas wprowadzona, co naraża Polskę na kary finansowe.

Wejście w życie ustawy nie zakończy prac nad systemem ochrony sygnalistów w Polsce. Za dwa lata Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przeprowadzi ewaluację tego systemu, sprawdzając działanie nowych przepisów w praktyce i wprowadzając konieczne usprawnienia.

www.inforlex.pl

Pozostałe 0% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.

Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.

Zaloguj Zamów prenumeratę

Możesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.

Zobacz również

Czy od 2025 r. podatnicy będą musieli prowadzić pkpir elektronicznie?

W 2025 r. podatnicy nadal będą mogli prowadzić pkpir papierowo albo elektronicznie. Przepisy nakładające obowiązek prowadzenia pkpir wyłącznie elektronicznie i przesyłania jej w strukturze JPK do urzędu skarbowego zaczną obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2026 r.

Czytaj więcej

Wigilia dla pracowników – czy jest przychodem pracownika i kosztem dla pracodawcy?

Coraz większa liczba pracodawców decyduje się na organizowanie spotkań wigilijnych dla pracowników. Pracodawcy mają wątpliwości, czy po stronie pracowników powstaje z tego tytułu przychód, od którego należy pobrać zaliczkę na PIT, oraz czy mogą zaliczyć do kosztów podatkowych wydatki poniesione na ten cel.

Czytaj więcej

Polecamy

Przejdź do

Partnerzy

Reklama

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.