Gospodarka Polski

Dane o PKB w III kwartale nadal niezłe, ale nadchodzi spowolnienie

•  Wzrost PKB w III kwartale 2011 r. wyniósł 4,2% r/r po wzroście o 4,3% w II kwartale. Głównym motorem wzrostu pozostał popyt krajowy. O ile w przypadku inwestycji zanotowano oczekiwane przez nas przyspieszenie (do 8,5% r/r/), to wzrost konsumpcji indywidualnej spowolnił do 3% r/r. Wkład eksportu netto do wzrostu PKB wyniósł 1 pp (wobec –0,1 pp w II kwartale), głównie dzięki przyspieszeniu wzrostu eksportu.

•  Wyrównany sezonowo wzrost PKB w ujęciu kwartalnym wyniósł 1% (wobec 1,2% w II kwartale); wzrost inwestycji wyniósł 2,3%, tyle co w I kwartale i najwięcej od początku 2008 r. W naszej ocenie odzwierciedla to spodziewane od dłuższego czasu ożywienie inwestycji prywatnych (czego potwierdzeniem jest m.in. mocny wzrost popytu firm na kredyty inwestycyjne).
•  Mimo dobrych dotychczasowych wyników polskiej gospodarki sądzimy, że kolejne kwartały przyniosą pogorszenie koniunktury – w IV kwartale 2011 r. jeszcze dość umiarkowane, ale w 2012 r. należy się liczyć z mocnym wyhamowaniem wzrostu PKB. Pogorszenie perspektyw dla gospodarki strefy euro (prawdopodobna lekka recesja w najbliższych kwartałach), które negatywnie wpłynie na dynamikę polskiego eksportu, oraz słabnący popyt konsumpcyjny skłaniają nas do ponownej rewizji w dół prognoz wzrostu gospodarczego na 2012 r. do ok. 2,3%.
•  Osłabienie wzrostu sygnalizują m.in. pogarszające się wskaźniki aktywności ekonomicznej w kraju i w strefie euro. Indeks PMI dla polskiego przemysłu mocno rozczarował w listopadzie, spadając do 49,5 pkt – po raz pierwszy od października 2009 r. poniżej neutralnej granicy 50 pkt.

... które już jest widoczne w handlu zagranicznym

•  Spadek zamówień eksportowych, sygnalizowany przez firmy w badaniach koniunktury, potwierdzają dane na temat handlu zagranicznego. We wrześniu roczne dynamiki eksportu i importu (mierzonego w euro) mocno wyhamowały, do odpowiednio 4,6% i 3,7% r/r. Jednocześnie, dynamika eksportu i importu w złotych pozostała wysoka dzięki osłabieniu złotego (co wskazuje, że wyniki finansowe eksporterów nie powinny mocno ucierpieć).
•  Mocniejsze spowolnienie importu niż eksportu sugeruje, że – podobnie jak w okresie ostatniego kryzysu – silne osłabienie kursu sprzyja poszukiwaniu tańszych substytutów dla towarów importowanych, co będzie się przyczyniać do wyraźnej poprawy salda eksportu netto w kolejnych kwartałach, mając pozytywny wpływ na dynamikę PKB. Według naszych prognoz deficyt obrotów bieżących powinien się obniżyć z obecnego poziomu ok. 5% PKB o ponad 2% w 2012 r.

... ale jeszcze nie w danych o produkcji i sprzedaży

•  Wzrost produkcji przemysłowej wyniósł w październiku 6,5% r/r, wobec 7,4% we wrześniu, ale po korekcie sezonowej dynamika przyspieszyła z 6,7% do 7% r/r. Produkcja budowlano-montażowa wzrosła o 8,9% r/r, a po korekcie sezonowej o 14,9% r/r.
•  Wzrost sprzedaży detalicznej spadł w październiku do 11,2% r/r z 11,4% we wrześniu. Według naszych szacunków sprzedaż po wyłączeniu samochodów i paliw wzrosła o 7,6% r/r, najszybciej od maja 2011 r. W większym stopniu obniżyła się realna dynamika sprzedaży (6,8% r/r wobec 7,7% we wrześniu), co wskazuje, że dobre dane to w części efekt rosnących szybko cen.
•  Dane potwierdzają, że osłabienie dynamiki PKB w IV kwartale będzie zapewne umiarkowane.

Bezrobocie wzrośnie

•  Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw ponownie obniżyło się w październiku wobec poprzedniego miesiąca (co oznacza spadek trzeci miesiąc z rzędu). Skala redukcji była jednak wyraźnie mniejsza niż ostatnio – liczba etatów obniżyła się o 3 tys. Co ciekawe, w odróżnieniu od poprzednich miesięcy zatrudnienie nie spadło w nastawionym na eksport przetwórstwie przemysłowym. Roczne tempo wzrostu zatrudnienia spowolniło zgodnie z naszymi oczekiwaniami do 2,5% r/r.
•  Płace w sektorze firm wzrosły w październiku o 5,1% r/r, lekko spowalniając w porównaniu z poprzednim miesiącem. W efekcie, wzrost funduszu płac wyhamował w październiku do 7,8% r/r nominalnie i 3,3% r/r w ujęciu realnym. Wraz z niską dynamiką funduszu świadczeń społecznych zapowiada to osłabienie wzrostu dochodów gospodarstw domowych w IV kwartale, co może przełożyć się na dalsze osłabienie wzrostu konsumpcji.
•  Stopa bezrobocia rejestrowanego po ostatnich rewizjach od lipca utrzymuje się bez zmian na poziomie 11,8%. Co ciekawe, zrewidowane dane Eurostatu na temat bezrobocia według metodologii BAEL po korekcie sezonowej wskazują na wzrostowy trend, w wyniku którego stopa bezrobocia wyniosła w październiku 9,9%, najwięcej od 20 miesięcy.
•  Uwagę zwraca utrzymanie spadkowej tendencji liczby ofert pracy; na koniec października liczba ofert pracy obniżyła się do 40 tys., co oznacza spadek o około 20% m/m. W naszej ocenie kolejne miesiące mogą przynieść stopniowy wzrost stopy bezrobocia rejestrowanego do ok. 12,5% w grudniu, do czego obok efektu sezonowego przyczyni się dalsze wyhamowanie pozytywnych tendencji na rynku pracy. W przyszłym roku przewidujemy stabilizację przeciętnego zatrudnienia w firmach, co przełoży się na lekki wzrost stopy bezrobocia do ok. 13%.

Inflacja ponownie powyżej 4%

•  Inflacja CPI wzrosła w październiku z 3,9% do 4,3% r/r. W największym stopniu w porównaniu z wrześniem wzrosły ceny żywności i napojów bezalkoholowych, paliw oraz odzieży i obuwia. Wzrost cen towarów w październiku dodatkowo wzmocniony był efektem osłabienia złotego, widocznego od września, powodującego wzrost cen towarów importowanych.
•  Wpływ osłabienia złotego widoczny jest również w dynamice PPI, która wzrosła w październiku do 8,5% r/r. Wzrosły też wszystkie miary inflacji bazowej, w tym CPI po wyłączeniu cen energii i żywności do 2,8% r/r.
•  W listopadzie inflacja jeszcze wzrośnie i do końca roku pozostanie powyżej 4%, ale od stycznia zacznie się obniżać pod wpływem efektów wysokiej bazy. Niemniej wpływ osłabienia złotego na ceny importowane może spowolnić ten proces, co nie będzie zachęcało RPP do szybkich obniżek stóp.