Kwoty wynikające z dowodów wprowadzanych do ksiąg rachunkowych przelicza się na walutę polską, ponieważ zgodnie z ustawą o rachunkowości księgi rachunkowe prowadzi się w języku polskim i w walucie polskiej (art. 9 ustawy o rachunkowości). W związku z tym w przypadku realizacji transakcji walutowych powstają różnice kursowe. Zasady bieżącej wyceny transakcji w walutach obcych, w tym przeprowadzanych na rachunku walutowym, reguluje art. 30 ustawy o rachunkowości. Dla celów podatkowych natomiast istnieją dwie metody ustalania różnic kursowych: metoda podatkowa – w rachunku podatkowym uwzględniane są tylko różnice kursowe zrealizowane oraz metoda bilansowa – wszystkie różnice kursowe (zrealizowane i niezrealizowane) uwzględnia się w rachunku podatkowym. Podatnicy prowadzący księgi rachunkowe mają możliwość wyboru stosowanej metody.
Wycena różnic kursowych zgodnie z ustawą o rachunkowości
Wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia po kursie:
- faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji, w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań,
- średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego ten dzień w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa powyżej, a także w przypadku pozostałych operacji.
Zgodnie z art. 30 ustawy o rachunkowości nie rzadziej niż na dzień bilansowy wycenia się wyrażone w walutach obcych:
- składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności) i pasywów – po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski, z zastrzeżeniem pkt 2;
- gotówkę znajdującą się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych – po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokości nie wyższej od średniego kursu ogłoszonego na dzień wyceny dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.
Wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia – o ile odrębne przepisy dotyczące środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz środków niepodlegających zwrotowi, pochodzących ze źródeł zagranicznych nie stanowią inaczej – odpowiednio po kursie:
- faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji – w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań;
- średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego ten dzień – w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w pkt 1, a także w przypadku pozostałych operacji.
Różnice kursowe zrealizowane powstają w chwili uregulowania rozrachunków, sprzedaży środków pieniężnych, udziałów. Różnice kursowe niezrealizowane powstają natomiast przy wycenie bilansowej niezapłaconych należności i zobowiązań.
Wycena zdarzeń gospodarczych w ciągu roku
Przeliczenie z waluty obcej na walutę polską dla celów wprowadzenia do ksiąg rachunkowych wyrażonych w walucie obcej transakcji zakupu, a tym samym zobowiązań powstałych w wyniku zakupu (np. materiałów, towarów) następuje po kursie średnim danej waluty ogłoszonym przez NBP w dniu roboczym, poprzedzającym dzień zakupu. Za dzień zakupu uznaje się z reguły wynikający z faktury sprzedawcy dzień jej wystawienia.
W przypadku gdy zapłata zobowiązania wobec kontrahenta dokonywana jest poprzez rachunek walutowy (a także gdy na rachunek walutowy wpływa należność od kontrahenta w walucie obcej), nie można mówić o kursie faktycznie zastosowanym. W takim przypadku do wyceny tej stosuje się średni kurs ogłoszony dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego dzień wypływu waluty obcej z rachunku walutowego w związku z zapłatą zobowiązania (czy dzień wpływu waluty obcej na rachunek walutowy w związku z otrzymaniem należności lub zaciągnięciem kredytu walutowego) – wyjaśnienia Ministerstwa Finansów zamieszczonego na stronie internetowej www.mf.gov.pl.
Pozostałe 64% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuMożesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.
