Budżetowanie to jeden z kluczowych procesów, jakie mają miejsce w przedsiębiorstwie w trakcie roku finansowego. Jest to moment, który właściwie definiuje cały kolejny rok pod kątem analizy i kontroli, jako że niewłaściwie przygotowany budżet uniemożliwia poprawną analizę i wyciągnięcie właściwych wniosków. Niebagatelny wpływ ma również wybrany typ budżetowania. Przykładowo, budżetowanie odgórne może doprowadzić do demotywacji pracowników odpowiedzialnych za dany budżet, dlatego też warto znać typy budżetowania oraz ich zalety i wady, by wybrać najlepszą opcję w danych warunkach.

Budżetowanie – istota, funkcje, rodzaje i wyzwania

Budżetowanie to jeden z najważniejszych instrumentów w ramach rachunkowości zarządczej, który wspomaga osiąganie celów przedsiębiorstwa. Proces budżetowania obejmuje etap planowania, tworzenia, zatwierdzania budżetu, a finalnie kontroli odchyleń wyników faktycznych od planowanych. Budżet to także finansowy plan działania przedsiębiorstwa.

Prawidłowo skonstruowany budżet umożliwia analizę odchyleń przychodów i kosztów względem budżetu oraz podejmowanie na tej podstawie decyzji, których celem są zmiany umożliwiające wykonanie budżetu (w przypadku przychodów) lub zmieszczenie się w budżecie (w przypadku kosztów).

Budżet pełni wiele funkcji, w tym kilka kluczowych, jak:

Funkcja kontrolna: przeprowadzane są trzy kontrole – wstępna (w trakcie sporządzania budżetu), bieżąca (podczas realizacji) oraz wynikowa, mająca miejsce po zakończeniu procesu budżetowania. Kontrola wynikowa umożliwia identyfikację różnic względem planu oraz analizę odchyleń, na podstawie której można monitorować i oceniać wydajność poszczególnych działów firmy. Budżetowanie pomaga również zredukować ryzyko zbędnych wydatków.

Funkcja informacyjna: budżet dostarcza menedżerom informacji na temat stopnia realizacji zadań. Na podstawie tych informacji menedżerowie składają raport kierownictwu wraz z analizą wykonania budżetu.

Funkcja koordynacyjna: budżetowanie wymaga koordynacji wszystkich oddziałów i zespołów w przedsiębiorstwie, tak by stworzyć jeden spójny budżet dla całej organizacji. Ponadto długoterminowa strategia zostaje podzielona na krótkoterminowe cele (roczne budżety), by zapewnić, że ogólny kierunek, w którym zmierza organizacja, jest spójny z długoterminowymi celami i strategią.

Funkcja motywacyjna: budżetowanie (zwłaszcza partycypacyjne) wywiera wpływ na pracowników i menedżerów, motywuje ich i budzi w nich poczucie odpowiedzialności za budżet. Jednak by kadra była zmotywowana, cele muszą być ambitne, ale możliwe do zrealizowania.

Budżetowanie – rodzaje, wady oraz zalety

Istnieje co najmniej kilka typów budżetowania, o których warto wspomnieć. Każdy z nich ma swoje mocne i słabe strony. Nie ma jednego, słusznego rodzaju budżetowania. Każda organizacja musi przeanalizować swoją specyfikę i potrzeby, tak by zrozumieć, który budżet będzie najlepszy. Poniżej zaprezentowano charakterystykę kluczowych rodzajów budżetowania.

Pozostałe 79% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.

Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.

Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułu

Możesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.

Ulubione Drukuj

Zobacz również

Zarządzanie kosztami w logistyce

Zarządzanie kosztami w logistyce

Logistyka to proces zarządzania sprawnym i efektywnym przepływem materiałów, surowców, wyrobów gotowych oraz informacji od miejsca ich pochodzenia do punktu konsumpcji. Logistyka to również relacje między procesami logistycznymi a otoczeniem, w tym środowiskiem przyrodniczym. Współcześnie ze względu na rosnące znaczenie logistyki oraz jej korelacje z koncepcją zrównoważonego rozwoju, przedsiębiorstwa muszą odpowiednio zarządzać kosztami swojej działalności. Nie bez znaczenia są tu współczesne kryzysy i szoki ekonomiczne wywołane pandemią Covid-19 i wojną w Ukrainie.

Czytaj więcej

CFO w świecie VUCA

CFO w świecie VUCA

Żyjemy w świecie VUCA, czyli rzeczywistości pełnej zmienności, niepewności, złożoności i niejednoznaczności. Dowodem niepewności może być pandemia czy wysoka inflacja, a symbolem zmienności tempo digitalizacji świata, jaki znamy. W kontekście ostatnich zdarzeń i wyzwań zmieniającego się świata szczególnie istotna dla organizacji staje się rola CFO, czyli dyrektora finansowego. Elastyczność w działaniu i umiejętność dostosowania do zmieniającego się świata wydaje się być kluczowa w świecie VUCA.

Czytaj więcej

Polecamy

Przejdź do

Partnerzy

Reklama

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.