Gospodarka Polski

Tekst otwarty nr 7/2009

Konsumpcja i inwestycje zaskoczyły pozytywnie

  • Wzrost PKB w I kwartale 2009 r. wyniósł 0,8% r/r, czyli był zgodny z tym, co wskazywały nasze ostatnie szacunki, uwzględniające komplet miesięcznych danych za styczeń–marzec. Oznacza to wyraźne wyhamowanie wzrostu gospodarczego w porównaniu z poprzednim rokiem, ale fakt, że udało się utrzymać dodatnią dynamikę PKB, mocno wyróżnia Polskę na tle innych krajów w Europie i na świecie. Wzrost PKB w ujęciu kwartał do kwartału po korekcie sezonowej był również na plusie i wyniósł 0,4%.
  • Struktura PKB odbiegała od naszych założeń. Pozytywną niespodzianką był wzrost inwestycji o 1,2% r/r. Wzrost konsumpcji prywatnej zwolnił niewiele (do 3,3% r/r) i był również powyżej naszej prognozy. Pokazuje to, że nie sprawdziły się najbardziej pesymistyczne przewidywania na temat zachowania przedsiębiorstw i konsumentów w obliczu kryzysu w gospodarce światowej.

Pozytywny wpływ eksportu netto będzie kontynuowany

  • Mimo że dwa powyższe komponenty popytu były na plusie i lepsze od prognoz, popyt krajowy zanotował w I kwartale spadek o 1% r/r, co wynikało z bardzo mocnego spadku zapasów (reakcja przedsiębiorstw w oczekiwaniu na osłabienie popytu). Tak duża skala redukcji zapasów na początku roku (obniżająca wzrost PKB o prawie 5 pkt %) sugeruje, że w kolejnych kwartałach ich wpływ na PKB nie będzie aż tak negatywny.
  • Potwierdziło się, że przy znaczącym dostosowaniu popytu krajowego następuje wyraźnie dodatnia kontrybucja eksportu netto (prawie 2 pkt %) – większy spadek importu niż eksportu. Było to spójne z informacjami na temat bilansu płatniczego, a nasza prognoza obrotów bieżących na kwiecień wskazuje na kolejną nadwyżkę. Spodziewamy się, że wpływ eksportu netto na PKB pozostanie wyraźnie pozytywny w dalszej części roku.

Kolejne kwartały gorsze, ale mogą pozostać na plusie

  • Niemniej podtrzymujemy prognozy dalszego obniżenia dynamiki PKB w II i III kwartale, na co wpłynie zapewne spadek inwestycji i dalsze spowolnienie wzrostu konsumpcji. Naszym zdaniem, w inwestycjach należy spodziewać się obniżenia dynamiki poniżej zera w opóźnionej reakcji na załamanie koniunktury i spadek dostępności kredytu. Wzrost konsumpcji będzie natomiast hamował pod wpływem pogarszającej się sytuacji na rynku pracy.
  • Lepszy od oczekiwań punkt wyjściowy w I kwartale zmniejsza ryzyko realizacji prognoz, zakładających głęboką recesję w polskiej gospodarce w tym roku. Prognozujemy wzrost PKB w 2009 r. na poziomie 0,5%. Na niewielkie obniżenie naszej prognozy w ostatnim miesiącu wpłynęła redukcja prognozy wzrostu gospodarczego dla strefy euro do –5% w tym roku.

Spadek w przemyśle, duży wzrost w usługach

  • Po stronie podażowej rachunków narodowych, pierwszy kwartał przyniósł wyraźny spadek wartości dodanej w przemyśle (–5,9% r/r), chociaż jego skala i tak była mniejsza, niż można było szacować na podstawie miesięcznych danych na temat dynamiki produkcji przemysłowej. W budownictwie i w usługach rynkowych nastąpiło umiarkowane wyhamowanie wzrostu wartości dodanej, zgodnie z naszymi prognozami. Z kolei w usługach nierynkowych nastąpiło zaskakująco znaczące przyspieszenie tempa wzrostu wartości dodanej (wzrost o prawie 5% r/r).
  • Pierwsze dane za II kwartał potwierdziły trendy obserwowane w polskiej gospodarce. Produkcja przemysłowa po raz kolejny spadła wyraźnie (12,4% r/r), a sprzedaż detaliczna choć wzrosła o 1%, to dane wykazały zmniejszającą się skłonność do zakupów.

Pierwsze informacje za drugi kwartał mieszane

  • Choć dane o produkcji i sprzedaży przyniosły mieszane sygnały, w sumie napływające informacje wydają się potwierdzać utrzymywanie tempa wzrostu gospodarczego w okolicy zera. Wskaźniki koniunktury się stabilizują. PMI dla polskiego przemysłu wzrósł nieznacznie do 42,55 z 42,1, podczas gdy rynek oczekiwał szybszego wzrostu do 42,8. To oznacza niewielkie zmniejszenie tempa spadku aktywności w sektorze (13. miesiąc poniżej 50 pkt).
  • Również wyniki badania koniunktury konsumenckiej pokazały w maju kolejne lekkie odbicie nastrojów, w tym również wskaźnika dokonywania ważnych zakupów. Mimo pewnego odreagowania (bieżący wskaźnik zwiększył się o 0,6 pkt % do –24,3 pkt %, wyprzedzający podniósł się o 0,7 pkt % do –34,8), indeksy pozostają jednak na bardzo niskich poziomach.

Dalsze pogorszenie sytuacji na rynku pracy

  • Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w kwietniu 2009 r. 11% Sezonowy spadek był niewielki, a liczba bezrobotnych była wyższa niż przed rokiem o 114 tys. (wzrost o ponad 7% r/r!) i należy oczekiwać, że w kolejnych miesiącach ta różnica będzie narastać.
  • Najtrudniejsza sytuacja jest w przetwórstwie przemysłowym, gdzie spadek zatrudnienia przyspieszył w kwietniu do –7% r/r, a dynamika płac wyhamowała mocno do 2,8% r/r z 4,8% w marcu. Na razie sytuację na rynku pracy stabilizuje nieco wolniejsze tempo zmian w sektorze usług i budownictwie, chociaż tam również widoczne już są oznaki spowolnienia.
  • Dane BAEL pokazały wzrost stopy bezrobocia w I kwartale do 8,3%. W ciągu kwartału wzrosła mniej więcej o tyle, o ile udało się jej spaść w ciągu czterech poprzednich. Liczba bezrobotnych wzrosła w I kwartale (o 3,9% r/r) po raz pierwszy od 2002 r.

Ceny żywności utrzymują wysoko inflację

  • W kwietniu 2009 r. ceny konsumpcyjne wzrosły o 0,7% m/m i 4,0% r/r, co było wyraźnie powyżej oczekiwań. Istotny wpływ na wzrost inflacji CPI do 4% r/r w kwietniu miały ceny żywności i napojów bezalkoholowych, które zwiększyły się o 1,6% m/m i 5,6% r/r (4,8% r/r w marcu). Ceny paliw wzrosły o 1% m/m.
  • Za wzrost inflacji odpowiadały nie tylko te dwa czynniki, gdyż inflacja bazowa po ich wyłączeniu (oraz cen energii) również wzrosła, choć utrzymuje się na poziomie bliskim 2,5%.
  • Wzrost inflacji wynikał również z efektów wcześniejszej deprecjacji złotego. Należy jednak pamiętać, że ten wpływ w średnim terminie zostanie zneutralizowany za sprawą osłabienia łącznego popytu w gospodarce. Ponadto wpływ na spadek dynamiki cen będzie miało silne obniżenie (a nawet spadek) dynamiki jednostkowych kosztów pracy oraz oczekiwane umocnienie złotego.
  • W maju resort finansów spodziewa się spadku inflacji do 3,8% z 4,0% r/r w kwietniu przy wzroście cen w ujęciu miesięcznym o 0,6%. Szacunek ten był powyżej oczekiwań rynku, co ponownie wynika głównie ze znacznego wzrostu cen żywności (ich kontrybucja do miesięcznej zmiany cen w CPI szacowana jest na ok. 0,35 pkt %, a cen paliw ok. 0,1 pkt %).
  • Jednocześnie, według szacunków ministerstwa, w sierpniu inflacja zbliży się do ok. 2,5% r/r, a w kolejnych miesiącach ustabilizuje się blisko tego poziomu. Przy założeniu, że zrealizowałby się taki scenariusz inflacyjny, CPI musiałby się wyraźnie obniżyć w ujęciu miesięcznym w kolejnych trzech miesiącach, najprawdopodobniej za sprawą odwrócenia wzrostowego trendu cen żywności.
  • Nasze szacunki wskazują, że zarówno inflacja CPI, jak i inflacja bazowa będą się stopniowo obniżały, aby na koniec roku osiągnąć poziomy odpowiednio ok. 3% i ok. 2%.

Zobacz również

Nowe obowiązki przedsiębiorców ‑ zapewnienie dostępu do niektórych produktów i usług

26 stycznia 2024 r. opublikowano projekt ustawy o zapewnianiu spełniania wymogów dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze. Nowa ustawa nałoży szereg nowych obowiązków na przedsiębiorców prowadzących sprzedaż i świadczących usługi dla osób fizycznych. Obowiązki dotyczą zapewnienia dostępu do produktów i usług przedsiębiorcy osobom ze szczególnymi potrzebami.

Czytaj więcej

MF prowadzi dialog w sprawie potencjalnych zmian w przepisach prawa bilansowego

MF prowadzi dialog w sprawie potencjalnych zmian w przepisach prawa bilansowego

Ministerstwo Finansów powróciło do dialogu z przedsiębiorcami, biegłymi rewidentami i księgowymi w sprawie inicjatyw i planowanych zmian w sferze szeroko rozumianego prawa bilansowego.

Czytaj więcej

Polecamy

Przejdź do

Partnerzy

Reklama

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.