Wszelkie decyzje podejmowane w przedsiębiorstwach wiążą się z ryzykiem rozumianym jako skwantyfikowana niepewność co do uzyskania w późniejszym okresie założonej stopy zwrotu lub warunków gospodarowania. W ramach ryzyka przedsiębiorstwa wyodrębnia się to operacyjne i to finansowe. W pierwszej części niniejszego artykułu przedstawiona zostanie istota ryzyka operacyjnego i finansowego, a następnie będą omówione stosowane w praktyce narzędzia pomiaru. W ostatniej części artykułu zostanie zilustrowane wyznaczanie poziomu ryzyka operacyjnego i finansowego na przykładzie istniejącego przedsiębiorstwa.

Narzędzia pomiaru ryzyka operacyjnego i finansowego przedsiębiorstwa

Istota ryzyka operacyjnego i finansowego

Ryzyko operacyjne dotyczy charakteru przedsięwzięcia gospodarczego i wiąże się z niepewnością co do wielkości przyszłych przepływów operacyjnych przedsiębiorstwa, tj. możliwością nieuzyskania planowanej wielkości przychodów ze sprzedaży oraz związanego z tym zysku operacyjnego na sprzedaży. Wynika ono zatem głównie z natężenia i rodzaju konkurencji, z wielkości potencjalnego zagrożenia pojawieniem się nowej konkurencji lub produktów substytucyjnych, a także z siły przetargowej dostawców i odbiorców. Możliwość oddziaływania przez przedsiębiorstwo na sprzedaż, koszty i ceny zależą od kształtowania się wymienionych czynników. Ryzyko działalności jest tym większe w im mniejszym stopniu firma może oddziaływać na te czynniki. Ponadto ryzyko operacyjne zależy także od czynników wewnętrznych, takich jak sprawność zarządzania, siła perswazji związków zawodowych itp.

Czynnikiem, który w sposób najbardziej bezpośredni wpływa na ponoszone ryzyko operacyjne, jest wysokość kosztów stałych zależnych w dużej mierze od wielkością majątku trwałego. Wzrost tego ostatniego podnosi bowiem koszty amortyzacji stanowiące jedną z głównych pozycji kosztów stałych. Wysokie koszty stałe, nawet w przypadku nieznacznego spadku sprzedaży, mogą spowodować znaczący spadek zysku operacyjnego oraz stopy zwrotu z aktywów. Zatem im wyższy udział kosztów stałych w kosztach ogółem (gdy pozostałe czynniki pozostają bez zmian), tym wyższy poziom ryzyka operacyjnego firmy.

Ryzyko finansowe wiąże się natomiast z finansowaniem majątku przedsiębiorstwa i zwiększa się w przypadku wzrostu udziału kapitału obcego w kapitałach ogółem. Przykładowo zaciągnięcie kredytu na sfinansowanie działalności gospodarczej wiąże się z koniecznością zwrotu pożyczonego kapitału i zapłaty odsetek. W związku z tym firma korzystająca z kredytu do finansowania swojej działalności ponosi zwiększone ryzyko z tytułu konieczności wypełnienia dodatkowych zobowiązań.

Podsumowując zatem, im wyższy udział kapitału obcego w strukturze finansowania majątku i związana z tym wyższa kwota odsetek z tytułu obsługi długu, tym bardziej zysk netto jest wrażliwy na zmiany zysku operacyjnego. Analogicznie do omawianego wcześniej ryzyka operacyjnego, które bezpośrednio zależy od wielkości kosztów stałych, ryzyko finansowe jest w bezpośrednim związku z kosztami finansowymi (głównie kosztami odsetek od kredytów i wierzycielskich papierów wartościowych).

Pozostałe 83% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.

Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.

Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułu

Możesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.

Ulubione Drukuj

Zobacz również

Jak definiować i priorytetyzować projekty?

Jak definiować i priorytetyzować projekty?

Dzisiejszy świat biznesu prowadzi do paradoksu – to trudność pogodzenia nadmiaru informacji z koniecznością szybkiego podejmowania najlepszych decyzji. Przetrwanie przedsiębiorstwa zależy od umiejętności jego liderów do elastycznego reagowania na wyzwania rynku. W środowisku gwałtownych, turbulentnych zmian oraz konkurencji, lider, który potrafi czerpać informacje z wielu źródeł odniesie największy sukces.

Czytaj więcej

Dekarbonizacja a konkurencyjność przedsiębiorstw. Jak zmiany klimatu i Europejski Zielony Ład wpływają na oczekiwania wobec przedsiębiorstw?

Dekarbonizacja a konkurencyjność przedsiębiorstw. Jak zmiany klimatu i Europejski Zielony Ład wpływają na oczekiwania wobec przedsiębiorstw?

Emisje gazów cieplarnianych z działalności gospodarczej człowieka są główną przyczyną zmian klimatu i ryzyka z nimi związanego, których materializacja staje się dotkliwa dla przedsiębiorstw. Dodatkowo wprowadzane przez Unię Europejską regulacje prawne, które dążą do ograniczenia śladu węglowego, wymuszają na przedsiębiorstwach, wprowadzenie działań dążących do dekarbonizacji. Niektóre z nich już rozpoczęły działania redukujące emisję gazów cieplarnianych, przez co wyróżniają się swoim działaniem na rynku, budując przewagę konkurencyjną, rozumianą jako unikatową pozycję w sektorze w stosunku do konkurentów1.

Czytaj więcej

Polecamy

Przejdź do

Partnerzy

Reklama

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.