Rezerwy są w rachunkowości również jako zobowiązania jednostki, których termin wymagalności czy też kwota nie jest pewna. Zobowiązania zaś definiuje się jako zapłatę za przeszłe zdarzenia, w których powstał obowiązek wykonania świadczenia oraz wartość została wiarygodnie określona, przy czym spowoduje również wykorzystanie posiadanych przez jednostkę aktywów.

Jednostka podlegająca pod przepisy ustawy o rachunkowości, zgodnie z art. 4 ust. 1 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1089 z późn. zm., dalej: uor), jest zobowiązana przedstawiać jasno i rzetelnie sytuację finansową, majątkową, jak i wynik finansowy. W związku z tym jednostka powinna ująć w księgach rachunkowych wszystkie osiągnięte na jej rzecz przychody oraz obciążające ją koszty związane z tymi przychodami, które dotyczą danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Ponadto należy wspomnieć, że dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów do aktywów lub pasywów jednostki zalicza się również przychody lub koszty, które dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych oraz te, które przypadają na ten okres, natomiast nie zostały jeszcze faktycznie poniesione. Ustawowa definicja została określona w art. 35d uor, w myśl którego rezerwy tworzy się na:

  1. pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego,
  2. przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów jednostka jest zobowiązana do jej przeprowadzenia lub zawarto w tej sprawie wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalają w sposób wiarygodny oszacować wartość tych przyszłych zobowiązań.

Tworzenie rezerw w każdym przedsiębiorstwie wynika w głównej mierze z wyżej wspomnianej zasady zasady współmierności przychodów i kosztów. Oznacza to, że rezerwy należy tworzyć, kiedy jednostka będzie w przyszłości zobligowana do uregulowania wcześniej powstałego zobowiązania i możliwe jest oszacowanie kwoty tego wydatku. Śmiało można również stwierdzić, że decyzja o tworzeniu rezerwy przez jednostkę jest także wyrazem stosowania zasady ostrożności wynikającej z prawa bilansowego. Utworzona rezerwa zabezpiecza jednostkę przed znanym i przewidywanym ryzykiem gospodarczym, które grozi stratami czy też niekorzystnymi skutkami innych prawdopodobnych zdarzeń. Należy zaznaczyć, że to kierownik jednostki gospodarczej podejmuje decyzję o potrzebie utworzenia tego typu rezerwy. Zasady te są wyrazem polityki rachunkowości jednostki. Podejmując decyzję o założeniu rezerwy, powinniśmy kierować się przede wszystkim kryterium istotności kosztów z tego tytułu. Jeżeli bowiem wartość szacowanej rezerwy z tytułu niewykorzystanych urlopów przez pracowników jest istotna i znacząco wpływa na rzetelność sprawozdania finansowego, wówczas powinniśmy utworzyć taką rezerwę, żeby zachować wcześniej wspomnianą współmierność przychodów i kosztów. Natomiast w sytuacji, gdy nieutworzenie rezerwy nie wywrze istotnie wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz tym samym nie zniekształci wyniku finansowego jednostki, nie ma obowiązku tworzenia takiej rezerwy.

Rezerwa na niewykorzystane urlopy w myśl art. 39 ust. 2 uor jest rozliczeniem międzyokresowym biernym. Dotyczy bowiem podstawowej działalności operacyjnej jednostki i jest tworzona w związku z obowiązkiem wykonania w przyszłości świadczeń związanych z bieżącą działalnością na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych. Wobec tego, rezerwa urlopowa będzie stanowić zobowiązanie jednostki wobec pracowników z tytułu niewykorzystanych przez nich urlopów pracowniczych za dany rok obrotowy. Wspomniane urlopy powinny zostać wykorzystane w następnym roku obrotowym a w przypadku rozwiązania stosunku pracy powinien zostać wypłacony ekwiwalent pieniężny z tytułu niewykorzystanego urlopu. Należy wspomnieć, że świadczenia z tytułu urlopów są krótkoterminowymi świadczeniami pracowniczymi. Ponadto wartość rezerwy powinna obejmować składki ZUS (tylko w części obciążającej pracodawcę), ponieważ wyceniana jest w wartości przewidywanych wynagrodzeń. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów z tytułu przyszłych świadczeń na rzecz pracowników dość jasno określa Krajowy Standard Rachunkowości 6 (dalej: KSR 6), zgodnie z którym rezerwy:

  1. dokonywane są w szczególności z tytułu: niewykorzystanych urlopów, odpraw emerytalnych i rentowych, nagród jubileuszowych,
  2. niewykorzystany urlop to urlop za dany rok kalendarzowy i lata poprzednie, niewykorzystany przez pracownika do 31 grudnia, przy uwzględnieniu stanu na dzień bilansowy, w przypadku, kiedy rok obrotowy jest różny od kalendarzowego. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów niewykorzystanych urlopów w szczególności są dokonywane na urlopy pracowników produkcyjnych, pobierających wynagrodzenie uzależnione od efektów pracy (np. akordowe). Celem ich dokonywania jest właściwe odniesienie kosztów do okresu, w którym jednostka faktycznie uzyskuje efekty pracy pracowników,
  3. odprawy emerytalne i rentowe oraz nagrody jubileuszowe to długoterminowe świadczenia pracownicze zależne od stażu pracy. Prawo do tych świadczeń nabywają pracownicy przez cały okres zatrudnienia w jednostce, co rodzi zobowiązanie jednostki w stosunku do pracowników w przyszłości. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów z tytułu tych zobowiązań powinny być ustalane w wiarygodnie oszacowanej wartości, w ciężar kosztów bezpośrednio związanych z działalnością operacyjną w bieżącym okresie.

Pozostałe 54% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.

Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.

Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułu

Możesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.

Zobacz również

Zasady etyki zawodowej biegłych rewidentów z uwzględnieniem najnowszych zmian prawnych

Zasady etyki zawodowej biegłych rewidentów z uwzględnieniem najnowszych zmian prawnych

Na zawodzie biegłego rewidenta, który jest zawodem zaufania publicznego, ciąży obowiązek rzetelnego oraz prawidłowego wykonywania swojej pracy, utrzymując tym samym wysoką jakość przeprowadzanego badania sprawozdania finansowego.

Czytaj więcej

Wybrane problemy przeprowadzania inwentaryzacji drogą spisu natury

Wybrane problemy przeprowadzania inwentaryzacji drogą spisu  natury

Mimo że inwentaryzacja składników majątku drogą spisu z natury jest niemal tak stara, jak sama rachunkowość, to nadal występują wątpliwości i problemy, które ostatecznie skutkują popełnieniem błędów w tym obszarze. W niniejszym materiale zwracamy uwagę na sześć z nich.

Czytaj więcej

Polecamy

Przejdź do

Partnerzy

Reklama

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.